Historie
De Laarkerk in Zuidlaren (tot voor een paar jaar nog “Gereformeerde Kerk” geheten) dateert van 1937. Dat is – bijvoorbeeld vergeleken met de leeftijd van onze hoogbejaarde Dorpskerk – bepaald niet iets om over naar huis te schrijven. Overigens gaat er wel een wat langere geschiedenis aan de opening van deze kerk vooraf. U kent ongetwijfeld het verhaal van ds. Hendrik de Cock van Ulrum die zich in 1834 met een aantal geestverwanten afscheidde van de grote Nederlandse Hervormde Kerk. De leervrijheid binnen deze kerk, de verwaarlozing van de orthodoxe leer en het gebruik van onbijbelse liederen in de eredienst waren hem al jaren een doorn in het oog. Samen met collega-predikanten en andere afgescheiden gemeenten vormden zij allengs een nieuw kerkgenootschap dat op den duur bekend zou raken onder de naam Gereformeerde Kerken in Nederland. Ook Zuidlaren kende in de negentiende eeuw een aantal afgescheidenen: ze hielden zich verre van de in hun ogen vrijzinnige Hervormde Gemeente en stonden er om die reden niet zo best op binnen de dorpsgemeenschap. Veel stelden het groepje niet voor. Ze hoorden eerst bij de Christelijk Afgescheiden Gemeente van Vries, later bij die van Kiel-Windeweer. Een poging om in 1862 toch een eigen gemeente te stichten liep tien jaar later al weer stuk.
Toen werd in 1895 de Stichting “Dennenoord” geopend, een van de vele stichtingen van de Vereniging tot Christelijke Verzorging van Krankzinnigen en Zenuwlijders”(ja, zo heette dat toen). Een van origine gereformeerde instelling die uiteraard zonder noemenswaardige uitzondering met gereformeerd personeel werkte (dat zit sommigen in Zuidlaren nog steeds niet lekker, en terecht). Gevolg: een grote toevloed van gereformeerden die zich met name in de nieuwe wijk Westlaren vestigden en binnen de kortste keren een snelgroeiende Gereformeerde Kerk stichtten.
Op 20 februari 1898 vond – middels de verkiezing van twee ouderlingen en twee diakenen – de officiële constituering plaats. En “Dennenoord” leverde vervolgens ook de grond voor een nieuw te bouwen kerk. We lezen tenminste in de notulen van de eerste kerkenraadsvergadering: “Voort besloten een adres te zenden aan het bestuur van Dennenoord met verzoek aan de Kerkeraad een stukje grond af te staan, gelegen aan de straatweg tegenover de woning van A. Warringa om daarop een kerkgebouw te doen verrijzen”. Dennenoord ging daarmee natuurlijk accoord en liet meteen door de eigen architect K. Hoekzema een bestek maken. Aannemer F. Eissies te Annen kreeg opdracht voor de bouw van een bescheiden zaalkerkje van negen bij zestien meter. Op 6 september vond de eerste steenlegging plaats en op 28 november 1900 werd de kerk feestelijk in gebruik genomen. Op 7 juli 1905 vond de ingebruikname van een bescheiden pijporgel plaats. Tengevolge van de gestage groei van het ledental – in 1916 kon zelfs de eerste ‘eigen’ predikant ds. J. Sijbrandy worden beroepen – bleek de kerk al spoedig te klein. In 1924 werd de kerk eerst nog verlengd, maar vervolgens besloot men tot nieuwbouw.
Een prachtig nieuw kerkgebouw werd ontworpen door de architect A. van de Kraan te Rotterdam, terwijl de bouw gegund werd aan de aannemersfrima J. Leegwater te Utrecht. Het werd opgetrokken naast de oude kerk, die tot 1939 nog dienst deed als vergaderlokaal. In 1939 werd hij ‘vrijwillig afgebroken’, zoals dat heet. Op 6 oktober 1937 nam de Gereformeerde kerk van Zuidlaren haar nieuwe kerk feestelijk in gebruik. Het oude orgel werd overgeplaatst met een register extra. Al sedert de bouw van de eerste kerk bevond zich naast het kerkgebouw een bescheiden christelijk schooltje. Na de sloop van de oude kerk verrees op dezelfde plek een gebouw van twee verdiepingen dat zowel een lagere school als een christelijke ULO kon huisvesten. In 1989 werd de ULO opgeheven en werd het schoolgebouw – nadat de lagere school al eerder naar elders was verhuisd - gesloopt. Momenteel ligt er een royale parkeerplaats die dadelijk grenst aan het in het begin van de negentiger jaren gebouwde kerkelijk centrum ‘De Meent’, doordeweeks en zondags vertrouwde ontmoetingsplaats voor velen aangezien het een multifunctionele bestemming heeft gekregen.
Een boekje over de geschiedenis van de Gereformeerde kerk Zuidlaren kan worden besteld bij de scriba voor € 3,50 exclusief verzendkosten.