Jaaroverzicht 2020
I. Algemeen

Het was de bedoeling dat om in 2020 het gesprek over de toekomst van zowel onze gemeente als over de samenwerking in de federatie met de Magnus- en Laarkerk voort te zetten en uit te diepen. In maart 2020 werden voor het eerst geconfronteerd met de beperkingen als gevolg van Covid-19. Dit maakte dat we veel aandacht moesten geven aan vragen als hoe je op de meest verantwoorde manier kerkdiensten kunt houden en hoe je het contact met gemeenteleden moet onderhouden. Ook de afstemming met de beide andere kerken in onze federatie vergde de nodige energie.
Behalve het reguleren van de gewone kerkdiensten, diende zich ook de vraag aan hoe je als kerkenraad moet handelen bij huwelijken en begrafenissen. In het voorjaar van 2020 waren de richtlijnen vanuit de overheid duidelijk, maar vanaf de zomer werd met name voor begrafenissen een uitzondering gemaakt. Bij handhaving van de 1½ meter regel mochten er maximaal 100 mensen bij een begrafenis aanwezig zijn en in onze kerk betekent dat we 45-50 mensen bij een uitvaart kunnen toelaten. Toen er in het najaar van 2020 weer meer beperkingen kwamen t.a.v. de gewone kerkdiensten, zorgde deze discrepantie voor de nodige hoofdbrekens. Het is moeilijk uit te leggen dat er bij begrafenissen relatief veel mensen in de kerk mogen zijn, terwijl je op zondagmorgen geen kerkgangers mag ontvangen in hetzelfde gebouw.
De pandemie zorgde er tevens voor dat allerlei gebruikelijke vormen van overleg niet konden doorgaan en dat veel per telefoon en/of mail geregeld moest worden met een verhoogd risico op misverstanden.

II. Gemeenteleven

Op 12 januari hebben we na de kerkdienst een gemeentemorgen gehouden over twee onderwerpen. Eerst is gesproken over het gemeenteleven. Het merendeel van de aanwezigen ervoer de Dorpskerkgemeente als gastvrij en belangstellend maar niet opdringerig. Het tweede onderwerp ging over de Zijbeuk. Al jaren is het college van kerkrentmeesters, met tussenpozen, bezig om dichter bij de kerk aan De Millystraat een vergader- en ontvangstruimte te realiseren. Op de gemeentemorgen presenteerde het college een schets voor mogelijke nieuwbouw achter de woning aan De Millystraat. De schets werd zowel door de aanwezige gemeenteleden als de kerkenraad positief ontvangen.
De federatieve gemeenteavond op 11 maart in de Laarkerk bleek achteraf de laatste bijeenkomst van algemene aard, want daarna waren er alleen kerkdiensten met geen of een beperkt aantal bezoekers.
De Dorpskerk is vanaf medio maart tot 1 juli elke dag open geweest van 11.00 tot 12.00 uur voor gemeenteleden die behoefte hadden aan een moment van bezinning of een gesprek met een van de predikanten, die bij toerbeurt steeds aanwezig waren. Aanvankelijk voorzag dit in een behoefte, maar geleidelijk kwamen er steeds minder gemeenteleden, maar wel een groeiend aantal toeristen die de kerk wilden bekijken. De toeristische belangstelling ligt echter dermate ver van de oorspronkelijke bedoeling dat de predikanten besloten hebben om na 1 juli hiermee te stoppen.
In de periode van midden maart tot begin juli is er wekelijks een federatieve nieuwsbrief verschenen, waardoor gemeenteleden op de hoogte konden blijven van het wel en wee van onze drie gemeentes. Na 1 juli is deze nieuwsbrief weer gestopt. Als Dorpskerk hebben we geen nieuwsbrief.

III. De kerkenraad.

In 2020 heeft de kerkenraad vijf keer kunnen vergaderen in de Zijbeuk. In de vergadering van februari werd nog volop gesproken over de inhoud van kerkdiensten en over plannen voor de toekomst, maar een maand later stond het werk van de kerkenraad in het algemeen en van het moderamen in het bijzonder in het teken van maatregelen m.b.t. Covid-19. In het voorjaar van 2020 gingen we er nog van uit dat dit een tijdelijke zaak zou zijn en dat we in de loop van de zomer de draad van het gewone kerkzijn weer zouden kunnen oppakken. De werkelijkheid bleek weerbarstiger waardoor we in het hele jaar 2020 geregeld de gang van zaken rondom kerkdiensten moesten aanpassen.
De vergadering van april hebben we geprobeerd online te houden, maar we liepen op tegen een aantal technische problemen. Desondanks was het goed om elkaar, zij het fragmentarisch te informeren over het wel en wee van onze gemeente.
De vergaderingen vanaf juni hadden deels een formeel karakter door het bespreken van jaarrekeningen en begrotingen en voor het andere deel is er veel aandacht besteed aan vragen omtrent het gemeenteleven in deze tijd van Corona.
Helaas hebben de dames Van der Kruk en Apeldoorn moeten besluiten om te stoppen als diaken. Gelukkig bleek mevrouw Schonewille bereid om weer diaken te worden en de taak van penningmeester op zich te nemen. Eind 2020 toonde ook mevrouw Kuiper zich bereid om diaken te worden. Haar bevestiging in het ambt zal in februari 2021 plaatsvinden.

IV. Erediensten
Achteraf bezien is de dienst op 8 maart met prof. Noort de laatste gewone kerkdienst geweest, maar al wel met de eerste zichtbare beperking doordat we elkaar niet meer de hand mochten geven. Vanaf zondag 15 maart kregen we met verdere beperkingen te maken. Als Dorpskerk hebben we op die morgen de eerste dienst in kleine kring gehouden. Helaas bleek kerkomroep niet berekend op grote belangstelling voor online diensten. Aanvankelijk was het de bedoeling om kleinschalige diensten vanuit de Dorpskerk te houden, maar de digitale infrastructuur in onze kerk bleek ontoereikend. Dit heeft ertoe geleid dat de eerste gezamenlijke diensten in federatief verband vanuit de Laarkerk uitgezonden werden, waar men ook via YouTube de diensten kon streamen. In onze Dorpskerk is intussen hard gewerkt om de techniek zo in te richten dat ook vanuit onze kerk de diensten via dat medium gestreamd konden worden. Tot de eerste zondag van juli zijn de diensten afwisselend vanuit de Dorpskerk en de Laarkerk uitgezonden.
Na 1 juli werd het mogelijk om weer kerkdiensten met kerkgangers te houden; helaas zonder gemeentezang. Gelukkig hebben we een predikant die graag zingt en waren enige gemeenteleden bereid om de lofzang namens de gemeente gaande te houden. Een enkele maal bleek ook een gastpredikant bereid en in staat om mee te zingen. Nieuw was ook dat men zich moest aanmelden voor de dienst en dat we als kerkenraad voor eventueel bron- en contactonderzoek de lijst van kerkgangers bij moesten houden en enige tijd bewaren. De lijsten worden twee maanden bewaard en dan vernietigd door de scriba.
Gemiddeld waren we van 1 juli tot aan de kerst steeds met ongeveer 30 mensen in de kerk. We hebben gemerkt dat veel gemeenteleden voorzichtigheid betrachten en daarom er de voorkeur aan geven om de diensten online te volgen.
Begin december adviseerde het moderamen van de landelijke kerk om geen kerkgangers meer toe te laten in de eredienst en aan het begin van het nieuwe jaar kwam zelfs het advies om de voorzang geheel achterwege te laten. Tot en met Eerste Kerstdag hebben we als Dorpskerk diensten gehouden met een beperkt aantal bezoekers.
Voor de diensten op de grote kerkelijke feestdagen moesten alternatieven gezocht worden. De dienst op Hemelvaartsdag wat het begin had moeten zijn van Feest van de Geest, werd een sobere dienst, al kon ds. Slob nog wel wat werk van kunstenaar Marianne Jansen verwerken in de preek en de liturgie.
De oecumenische Pinksterdienst werd door Laarkerk-TV vooraf opgenomen met bijdragen uit de deelnemende kerken. Op Eerste Pinksterdag werd deze dienst online gezet.
Op Startzondag was er geen gemeenschappelijke dienst, maar verbindende elementen werden gevonden in korte interviews met 6 meelevende gemeenteleden van de drie kerken en door de speurtocht die de kinderen ondernamen van de Laarkerk naar de Dorpskerk. Gelukkig konden we na de dienst, mede dankzij het mooie weer, buiten de kerk koffiedrinken. Even een moment om elkaar te kunnen spreken.
De vespers in de Advent konden in aangepaste vorm gelukkig wel doorgang vinden. Voor de kerstnachtdienst werd een alternatief gevonden in de digitale kerstwandeling eveneens vooraf opgenomen door Laarkerk-TV. Op 24 december werd deze ’s avonds online gezet.
Op kerstmorgen was er dit jaar een traditionele kerstmorgendienst, waarbij we nog een beperkt aantal kerkgangers mochten verwelkomen.

V. Pastoraat

Bij het pastorale werk moesten we rekening houden met de beperkingen vanwege Covid-19. Huisbezoek bleek na verloop van tijd wel weer mogelijk, maar meestal na een telefonische afspraak. De pastorale groep heeft nog een paar keer vergaderd, waar niet alle leden konden aanwezig zijn omdat zij zich om de eigen gezondheid of die van hun huisgenoten in acht moesten nemen vanwege Covid-19. Mevr. Grootenboer heeft haar pastorale taak neergelegd; we hopen in de loop van 2021 een opvolger te kunnen vinden.
Op initiatief van de pastorale groep is er een kerstkaart gemaakt die samen met het kerstnummer van Samenklank bezorgd is bij alle gemeenteleden. De prachtige foto’s zijn gemaakt door mevr. Homan en ds. Ten Have schreef een bemoedigende tekst.

VI. Diaconie

Voor het jaar 2020 was het de bedoeling dat de gezamenlijke diaconieën de zorgboerderij “De Stiep” in Zuidlaren zouden ondersteunen. Helaas heeft men daaraan nog niet veel kunnen doen vanwege de bekende problemen met Covid-19.
Aan het einde van het jaar hebben de gezamenlijke diaconieën van de gemeente Tynaarlo weer bijgedragen aan kerstbonnen voor de minima in deze gemeente.
De gezamenlijke diaconieën van de Laarkerk, Magnuskerk, Dorpskerk hebben samen met de diaconieën van Vries en Eelde ervoor gezorgd dat de kinderen van de Tussen-Voorziening in Eelde met Sinterklaas een echt feest konden vieren met cadeautjes en snoepgoed en alle volwassenen hebben een tegoedbon gekregen die in een plaatselijke winkel besteed kon worden.
VII. Jeugd- en jongerenwerk.

Het was de bedoeling om een uitgebreid overleg over het jeugd- en jongerenwerk op gang te brengen, maar ook hier werden we door de werkelijkheid van de pandemie achterhaald.
De leiding van de kindernevendienst heeft verschillende activiteiten ontplooid. Er is het vervolgverhaal over Noach voorgelezen met verschillende opdrachten. Toen duidelijk werd dat we ook in het najaar niet op de gebruikelijke wijze kerkdiensten zouden kunnen houden, heeft de leiding van de kindernevendienst een alternatieve formule bedacht door eens per 14 dagen in de Zijbeuk zondagsschool te houden en ook eens per 14 dagen een zogenaamde kliederkerk te organiseren. Hiervoor bleek veel enthousiasme te bestaan, maar helaas kon met veel kunst en vliegwerk slechts een enkele keer een zondagsschool en een kliederkerk georganiseerd worden. Zelfs de kerstviering met de kinderen kon niet doorgaan.
De predikanten hebben in september een gesprek gehad met een aantal ouders over de catechisatie. In 2019 was hiervoor geen belangstelling, maar uit dit gesprek bleek dat men de catechisatie belangrijk vindt en door de inzet van deze ouders is er weer een catechesegroep gevormd o.l.v. ds. Slob.
De jeugdouderlingen hebben een aantal keren activiteiten met de tienergroep kunnen organiseren. Op Startzondag was er een gezamenlijke activiteit met de tienergroepen van de Dorps- en Laarkerk bij Breeland in Annen.

VIII. Samenwerking binnen de federatie PKN Anloo-Zuidlaren.

De gezamenlijke gemeenteavond op biddag werd op 11 maart in de Dorpskerk gehouden. Mevr. Jacobine Gelderloos hield een boeiende inleiding over de kerk in het dorp.
Meteen na deze 11e maart werd er een lockdown afgekondigd en ging het overleg binnen de federatie voornamelijk over de vormgeving van de kerkdiensten. Er leven zorgen over de gevolgen van de maatregelen voor het werk van de kerken in het algemeen en de vraag of gemeenteleden na opheffing van de beperkingen de kerkgang weer net als voorheen zullen hervatten.
Voor de federatie ontstond in het najaar een nieuwe situatie toen bekend werd dat da. De Boer een beroep naar Ten Boer heeft aangenomen. Vaststaat dat zij niet opgevolgd wordt en dat betekent dat we in 2021 de samenwerking nieuwe wegen moeten vinden.

IX. Financiën

Het nieuwe administratiesysteem, dat in 2019 de penningmeesters nog extra werk bezorgde, begint zijn vruchten af te werpen. Helaas liet de jaarrekening 2019 van het college van kerkrentmeester een tekort zien, wat deels veroorzaakt wordt door het fors teruglopen van de rentebaten op het vermogen. Het college van kerkrentmeesters staat voor de uitdaging om nieuwe wegen te zoeken voor een goed beheer van onze materiële zaken.
Zoals hiervoor al is gemeld heeft het college van kerkrentmeesters verder gewerkt aan de plannen voor een ruimte bij de kerk. Verschillende oorzaken, waaronder Covid-19, hebben voor vertraging in de verdere uitwerking van de plannen gezorgd.

X. Gebruik van de kerkelijke gebouwen.

Het zal geen verbazing wekken dat onze gebouwen in 2020 aanzienlijk minder gebruikt zijn dan in voorgaande jaren.
Veel activiteiten die gewoonlijk in de Zijbeuk plaatsvinden zijn afgelast. Als een activiteit wel doorging, was er geen sprake van de gebruikelijke continuïteit en ook het aantal deelnemers per groep moest beperkt worden om de vereiste onderlinge afstand te kunnen bewaren. Gelukkig kon de voedselbank, met de nodige aanpassingen, zijn belangrijke werk wel door laten gaan.
Aan het begin van 2020 leek het erop dat ons kerkgebouw geregeld verhuurd zou worden. Er stonden 7 concerten gepland en verschillende aanstaande echtparen hadden de kerk willen huren voor hun huwelijk. Van de concerten is er één doorgegaan en de rest is afgezegd. Ook hebben we maar 2 huwelijksceremoniën gehad terwijl we in “gewone” jaren er doorgaans 5 of 6 per jaar hebben. Wel zijn er 8 kerkelijke uitvaarten geweest.
Het project van het ICO, dat in het najaar van 2019 begonnen is kon helaas niet afgerond worden. De laatste groep die voor april gepland stond moest afgezegd worden.
Het voor 2020 geplande Feest van de Geest ging niet door. Het landelijke bestuur van Feest van de Geest heeft voorgesteld om dit evenement door te schuiven naar Hemelvaart en Pinksteren 2021, maar op het moment dat dit verslag geschreven wordt, zijn er grote twijfels of het in 2021 wel door kan gaan.
Gelukkig konden we het kerkgebouw in de zomer openstellen voor bezoekers op woensdag- en zaterdagmiddag. Hoewel het totaal aantal bezoekers in 2020 minder was dan in het voorgaande jaar, zijn we tevreden, want gemiddeld kwamen per open middag ca. 20 mensen in de kerk. De vrijwilligers waren allen bereid om hun steentje bij te dragen.
De nieuwe kaarsenstandaard bleek een succes en bij de online diensten staat hij nu prominent in het koor van de kerk.
Ook Open Monumenten Dag hebben we niet op de gebruikelijke manier kunnen organiseren. De kerk is op die dag na een huwelijksceremonie nog even open geweest en hebben we ongeveer 20 bezoekers mogen ontvangen.
Omdat we geen kerstnachtdienst konden houden, heeft de kerkenraad besloten om op 1e en 2e Kerstdag de kerk ’s middags open te stellen. De liturgische bloemschikcommissie had de kerk prachtig versierd. Gelet op het aantal bezoekers en de reacties is ons gebleken dat dit enorm op prijs is gesteld. We hebben verspreid over beide kerstdagen ongeveer 80 mensen in alle leeftijdscategorieën mogen ontvangen, zowel dorpsgenoten als mensen die in onze omgeving te gast waren.

XI. Tenslotte

 In het najaar van is het cursuswerk van de Raad van Kerken op gang gekomen met steeds kleine groepen deelnemers. Helaas werd dit al snel weer stilgelegd vanwege overheidsmaatregelen. Sommige cursussen probeert men nu online te geven.
 Interessant is dat een van de vrijwilligers bezig is met onderzoek naar de middeleeuwse geschiedenis van onze kerk en dat hij met vrij grote zekerheid het nodige kan vertellen over de oorspronkelijke naam van onze kerk. We hopen dat we er in 2021 een moment komt om hierover een bijeenkomst te kunnen organiseren.

Samenvattend: 2020 was een bijzonder jaar waarin een groot beroep gedaan is op onze creativiteit in het zoeken naar wegen naar wat wel mogelijk is in een sfeer van beperkingen. Een winstpunt is dat ook onze oude Dorpskerk voldoende geschikt is voor het uitzenden van kerkdiensten die op zondagmorgen zonder technische hinderpalen door veel mensen tegelijk bekeken kunnen worden. Uit reacties die binnenkomen, blijkt dat mensen in het hele land de diensten volgen, weliswaar niet altijd tijdens de uitzending op zondagmorgen maar vaak ook later op doordeweekse dagen.

15 februari 2021
Roel Nijmeijer
Scriba Dorpskerk.